امکان ندارد در مورد صنایع دستی کشورمان صحبت کنیم و حرفی از فرشهای ایرانی به میان نیاید. شهرهای مختلف کشورمان به خاطر تواناییشان در تولید فرش دستباف و فرش ماشینی و فرش گل برجسته در سطح بینالملل به خوبی شناخته میشوند. در زندگی اکثر خانوادههای ایرانی فرش نقشی مهم دارد و بسیاری از افراد برای اینکه به خانهشان رنگ و بوی زندگی ببخشند، از فرش استفاده میکنند.
یکی از انواع فرش که در ایران و جهان طرفداران زیادی دارد، فرش نقش برجسته یا همان فرش گل برجسته است. شیوه بافتن این فرشها به گونهای است که در قسمتهایی که بافنده مایل بوده توجه بیشتری به آن بشود، ضخامت فرش بیشتر است و به همین دلیل بهتر دیده میشود؛ قرار گرفتن برجستگیها و قسمتهای مسطح فرش در کنار هم همان کاری را میکند که سایه و روشن در نقاشی آن را به عهده دارد. مقاله زیر را به فرش نقش برجسته اختصاص دادهایم و با هم مرور میکنیم که آیا بهترین انتخاب برای خانه شما این نوع فرش است یا نه؟
تاریخچه فرش نقش برجسته
اولین جرقههای تولید فرش گل برجسته در شهر اصفهان و به دستان استاد علی خدادادی خورد. علی خدادای در سال ۱۳۵۶ شروع به بافتن این نوع از فرش کرد و نتیجه تلاش حدودا ده ساله این هنرمند اصفهانی فرشی شد که با نام بوستان شناخته میشود. فرش بوستان و آثار دیگر هنرمندان کشورمان تولیدکنندگان فرش ماشینی را وادار کرد که به سراغ تولید انبوه این نوع از فرش بروند و به این شکل فرش گل برجسته وارد عرصه فرشبافی شد.
فرش گل برجسته چگونه بافته میشود؟
قبل از اینکه به توضیح معایب و مزایای این نوع از فرش برسیم، لازم است توضیح دهیم که فرش گل برجسته چگونه بافته میشود. چیزی که فرش ایرانی را از بسیاری از فرشهای جهان متمایز میکند، توانایی و خلاقیت منحصر به فرد فرشبافان ایرانی است. هنرمندان کشورمان که در زمینه فرش فعالیت میکنند توانستهاند با ابتکارهای مختلف در چلهکشی و استفاده از ساختارهای هندسی متفاوت در دار قالی، فرش گل برجسته دستباف ببافند.
کارخانههای فرش ماشینی نیز برای اینکه بتوانند به تولید انبوه فرش گل برجسته برسند از دستگاههای خاصی استفاده نمیکنند؛ بلکه از طریق استفاده از الیاف متفاوت به این تفاوت سطح میرسند و فرش ماشینی گل برجسته را به بازار عرضه میکنند.
حالا که به طور خلاصه با چگونگی تولید فرش گل برجسته آشنا شدید، به سراغ مزایا و معایب این نوع از فرشها میرویم.
مزایای فرش گل برجسته
زیبایی و ظرافت بینظیر: مهمترین مزیت فرش گل برجسته، زیبایی و ظرافت بینهایت آن است. فرشهای گل برجسته به حدی چشمنوازند که از آنها به عنوان تابلو فرش استفاده میشود.
تراکم بالای گرهها: هم فرشهای دستباف و هم فرشهای ماشینی گل برجسته، تراکم زیادی دارند و به همین دلیل لطافتشان بیشتر از فرشهای کم تراکم است. معمولا فرش ماشینی گل برجسته ۱۲۰۰ شانه است که باعث میشود شباهت زیادی با فرشهای دستباف گل برجسته داشته باشند.
ماندگاری بالای فرش دستباف گل برجسته: مثل اکثر انواع فرشهای دستباف ایرانی، الیاف به کار رفته در این فرشها بسیار با کیفیت هستند و در اثر شست و شو و در طول زمان ظاهرشان را از دست نمیدهند.
تنوع زیاد فرش ماشینی گل برجسته: استفاده از الیاف مختلف و باز بودن دست طراح در ایده پردازی برای این فرشها باعث شده که تنوع فرش ماشینی گل برجسته بسیار زیاد باشد. غیر ممکن است که به دنبال رنگ، طرح و اندازهای از این نوع فرشها بروید و نتوانید محصول مورد نظرتان را با قیمت مناسب پیدا کنید.
معایب فرش گل برجسته
قیمت بالا و نگهداری سخت فرش دستباف گل برجسته: قیمت این نوع از فرش بسیار بالاست و به همین دلیل نیاز به نگهداری و مراقبت ویژه دارد. این موضوع باعث میشود نتوانید در جاهای پر رفت و آمد از آن استفاده کنید و مجبور خواهید بود فرش را در جایی پهن کنید که مورد استفاده روزمره قرار نگیرد.
وجود گزینههای بیکیفیت زیاد در بازار فرش ماشینی گل برجسته: به علت استقبال زیاد افراد از این نوع فرش، شرکتهای مختلف به عرضه این محصول پرداختهاند و بعضی از آنها برای پایین نگه داشتن قیمت، از الیاف نامرغوب استفاده میکنند. برای همین اگر در موقع خرید فرش دقت کافی را به خرج ندهید و یا تخصصی در شناختن فرش با کیفیت و بیکیفیت نداشته باشید، ممکن است فرشی بخرید که بعد از شست و شوی اول، برجستگی گلهایش از بین برود و زشت شود.
تمیز کردن سخت فرش ماشینی گل برجسته: اگر جنس الیاف فرش خوب نباشد، تمیز کردن قسمتهای برجسته فرش بسیار سخت میشود و در آن گرد و خاک و آشغال باقی میماند. پس یا باید مطمئن شوید فرشی که میخرید از الیاف باکیفیت ساخته شده و یا باید زمان زیادی را صرف تمیز کردن آن بکنید.